A10BB12 Глимепирид (Glimepiride)
Қолдану көрсеткіштері
| 2 типті қант диабетін емдеу үшін, диета, дене жаттығулары және салмақтың төмендеуі аурудың жеткілікті бақылауын қамтамасыз етпегенде |
-
Клинические протоколы:
- Сахарный диабет 2 типа
Қарсы көрсеткіштері
| әсер етуші затқа немесе қосымша заттардың кез келгеніне немесе сульфонилмочевина немесе сульфаниламидтердің басқа препараттарына аса жоғары сезімталдық - 1 типті қант диабеті - диабеттік кома - кетоацидоз - бүйрек немесе бауыр функциясының ауыр бұзылулары. Бүйрек немесе бауыр функциясы ауыр бұзылған жағдайда инсулинге ауысу қажет - галактозаның тұқым қуалайтын жақпаушылығы, Lapp-лактаза ферментінің тапшылығы, глюкоза-галактоза мальабсорбциясы - жүктілік және лактация кезеңі - балалар мен 18 жасқа дейінгі жасөспірімдер |
Қауіпсіздік шаралары
| Препаратын тікелей тамақтанар алдында немесе тамақтану кезінде қабылдау керек. Тамақты жүйелі ішпегенде немесе тамақ ішуді үнемі өткізіп алғанда препаратымен емдеу гипогликемияның дамуына әкелуі мүмкін. Гипогликемияның ықтимал симптомдары: бас ауыруы, тамаққа тоймау, жүрек айнуы, құсу, шаршау, ұйқышылдық, ұйқының бұзылуы, қозған күй, озбырлық, зейін қоюдың нашарлауы, назар мен реакцияның нашарлауы, депрессия, сананың шатасуы, сөйлеу және көрудің бұзылуы, афазия, тремор, парез, сенсорлық бұзылулар, бас айналу, дәрменсіздік, өзін-өзі бақылауды жоғалту, сандырақ, церебральді құрысулар, ұйқышылдық және комаға дейін естен айырылу, үстірт демалу және брадикардия. Сонымен қатар, терлеу, жабысқақ тері, үрей, тахикардия, гипертензия, жүректің жиі соғуы, стенокардия және жүрек аритмиясы сияқты адренергиялық бақылаудың белгілері болуы мүмкін. Ауыр гипогликемия ұстамасының клиникалық көріністеуі инсульт көріністеуіне ұқсас болуы мүмкін. Симптомдар әрдайым дереу көмірсулар (қант) қабылдау арқылы дереу тоқтатылуы мүмкін. Бұл жағдайда қант алмастырғыштар тиімді емес. Сульфонилмочевинаның басқа туындыларын қолдану тәжірибесі қабылданған шаралардың алғашқы сәттілігіне қарамастан гипогликемияның қайта дамуы мүмкін екенін көрсетеді. Ауыр немесе ұзаққа созылған гипогликемия кезінде, қанттың әдеттегі мөлшерін қолдану арқылы уақытша бақыланатын болса, жедел медициналық көмек қажет, ал кейбір жағдайларда тіпті ауруханаға жатқызу қажет. Гипогликемияның дамуына ықпал ететін факторларға мыналар жатады: - пациенттің денсаулық сақтау қызметкерлерімен өзара әрекеттесу жасауға қабілетсіздігі немесе (көбінесе егде жастағы пациенттерде) қаламауы - жеткіліксіз тамақтану, жүйелі емес тамақ ішуге, тамақ ішуді өткізіп алу немесе ашығу кезеңдері - диетаның өзгеруі - физикалық жүктеме мен көмірсуларды тұтыну арасындағы тепе-теңдіктің болмауы - алкогольді тұтыну, әсіресе тамақты өткізіп алумен бірге - бүйрек функциясының бұзылуы - бауыр функциясының ауыр бұзылулары - препаратымен артық дозалану - эндокриндік жүйе тарапынан көмірсулар алмасуына немесе гипогликемияның контрреттелуіне әсер ететін кейбір компенсацияланбаған бұзылулар (мысалы, қалқанша без функциясының белгілі бір бұзылулары және аденогипофиздің немесе бүйрекүсті безі қыртысының жеткіліксіздігі кезінде) - кейбір басқа дәрілік препараттарды бір мезгілде қолдану препаратымен емдеу кезінде қандағы және несептегі глюкоза деңгейін үнемі бақылау қажет. Сонымен қатар, гликирленген гемоглобин деңгейін анықтау ұсынылады. Препаратымен емдеу кезінде бауыр және гематологиялық параметрлерге (атап айтқанда, лейкоциттер мен тромбоциттер санына) тұрақты мониторинг жүргізу талап етіледі. Стресстік жағдайларда (мысалы, авариялар, төтенше жағдайлар, дене температурасының көтерілуімен инфекциялық аурулар және т. б.) инсулинге уақытша ауысу көрсетілуі мүмкін. Қазіргі уақытта бауыр функциясының ауыр бұзылулары бар пациенттерде немесе диализдегі пациенттерде препаратын қолдану тәжірибесі жинақталмаған. Бүйрек немесе бауыр функциясының ауыр бұзылулары бар пациенттер үшін инсулинге ауысу көрсетілген. Г6ФД (глюкоза-6-фосфат-дегидрогеназа) тапшылығы бар пациенттерде сульфонилмочевина туындыларымен емдеу гемолиздік анемияның дамуына әкелуі мүмкін. Глимепирид сульфонилмочевина туындыларының класына жататындықтан, оны Г6ФД тапшылығы бар пациенттерде сақтықпен қолдану керек және сульфонилмочевина туындыларына жатпайтын баламалы дәрілерді қолдану мүмкіндігін қарастыру керек. Лактоза Препаратының құрамында лактоза моногидраты бар. Галактоза жақпаушылығы, Лапп лактаза тапшылығы немесе глюкоза-галактоза сіңуінің бұзылуы сияқты сирек туа біткен бұзылулары бар пациенттерге осы дәрілік затты қабылдауға болмайды. Натрий Құрамында бір дозаға 1 ммольден аз (23 мг) натрий бар, яғни «құрамында натрий жоқ» Индигокармин 18 жасқа дейінгі балаларда қолдануға тыйым салынады |
Дәрілік заттармен өзара әрекеттесуі
| Глимепиридті кейбір дәрілік препараттармен бір мезгілде қолдану оның гипогликемиялық әсерінің күшеюіне де, әлсіреуіне де әкелуі мүмкін. Сондықтан басқа дәрілік препараттарды дәрігермен кеңескеннен кейін ғана қабылдауға болады (немесе оның нұсқауы бойынша). Глимепирид Р450 2С9 (CYP2C9) цитохромының көмегімен метаболизденеді. CYP2C9 изоферментінің индукторларымен (мысалы, рифампицинмен) немесе тежегіштерімен (мысалы, флуконазолмен) бір мезгілде қабылдау оның метаболизміне әсер ететіні белгілі. In vivo дәрілік өзара әрекеттесуін зерттеу нәтижелеріне сәйкес глимепиридтің "концентрация – уақыт" қисығының астындағы ауданы (AUC) CYP2C9 күшті тежегіштерінің бірі флуконазолдың қатысуымен шамамен 2 есе артады. Глимепиридті және сульфонилмочевинаның басқа туындыларын қолдану тәжірибесін ескере отырып, келесі өзара әрекеттесуді көрсету ұсынылады. Қандағы глюкоза деңгейін төмендету әсерінің күшеюі және тиісінше, бірқатар жағдайларда гипогликемияның дамуы мынадай дәрілік препараттардың бірін қолдану аясында байқалуы мүмкін: - фенилбутазон, азапропазон және оксифенбутазон - инсулин және метформин сияқты пероральді диабетке қарсы препараттар - салицилаттар және парааминосалицил қышқылы - анаболикалық стероидтар және ерлер жыныс гормондары - хлорамфеникол, ұзақ әсер ететін сульфонамидтер, тетрациклиндер, хинолондар тобының антибиотиктері және кларитромицин - кумаринді антикоагулянттар - фенфлурамин - дизопирамид - фибраттар - АӨФ тежегіштері - флуоксетин, МАО тежегіштері - аллопуринол, пробенецид, сульфинпиразон - симпатолитиктер - циклофосфамид, трофосфамид және ифосфамид - миконазол, флуконазол - пентоксифиллин (жоғары парентеральді дозалар) - тритокалин. Гипогликемиялық әсердің әлсіреуі, және демек, қандағы глюкоза деңгейінің жоғарылауы келесі дәрілік препараттардың біреуін қабылдаған жағдайда пайда болуы мүмкін, мысалы: - эстрогендер мен прогестогендер - салуретиктер, тиазидті диуретиктер - қалқанша безінің гормондары, глюкокортикоидтар - фенотиазин туындылары, хлорпромазин - адреналин және симпатомиметиктер - никотин қышқылы (жоғары дозаларда) және никотин қышқылының туындылары - іш жүргізетін дәрілер (ұзақ қолданғанда) - фенитоин, диазоксид - глюкагон, барбитураттар және рифампицин - ацетазоламид. Гистамин Н 2-рецепторларының блокаторлары, бета-блокаторлар, клонидин және резерпин глимепиридтің гипогликемиялық әсерін күшейтуге де, әлсіретуге де қабілетті. Бета-блокаторлар, клонидин, гуанетидин және резерпин сияқты симпатолитиктердің әсерінен гипогликемияға адренергиялық қарсы әсер ету белгілері төмендеуі немесе болмауы мүмкін. Спирттік ішімдіктерді қолдану глимепиридтің гипогликемиялық әсерін болжамсыз түрде күшейтуі немесе әлсіретуі мүмкін. Глимепирид кумарин туындыларының әсерін күшейтуі немесе әлсіретуі мүмкін. Колесевелам глимепиридпен байланысады және глимепиридтің асқазан-ішек жолынан сіңуін азайтады. Глимепиридті колесевеламды қабылдағанға дейін кемінде 4 сағат бұрын қолданған жағдайда қандай да бір өзара әрекеттесу байқалмайды. Сондықтан глимепиридті колесевеламды қабылдағанға дейін кемінде 4 сағат бұрын қабылдау қажет. |
Бүйрек жеткіліксіздігі
| Қазіргі уақытта диализде пациенттерде Глимепирид препаратын қолдану тәжірибесі жинақталмаған. Бүйрек функциясының ауыр бұзылулары бар пациенттер үшін инсулинге ауысу көрсетілген. |
Бауыр жеткіліксіздігі
| Қазіргі уақытта бауыр функциясының ауыр бұзылулары бар пациенттерде Глимепирид препаратын қолдану тәжірибесі жинақталмаған. Бауыр функциясының ауыр бұзылулары бар пациенттер үшін инсулинге ауысу көрсетілген. |
Жүктілік
| Қант диабетімен байланысты қауіп Жүктілік кезіндегі қандағы глюкоза деңгейіндегі ауытқулар ақаулардың жоғарылауымен және перинатальді өлім-жітіммен байланысты. Тератогендікті болдырмау үшін жүктілік кезіндегі глюкоза деңгейін мұқият бақылау керек. Мұндай жағдайларда инсулинді қолдану қажет. Жүктілікті жоспарлаған диабетпен ауыратын пациенттер бұл туралы емдеуші дәрігеріне хабарлауы тиіс. Глимепиридпен байланысты қауіп Жүкті әйелдердің глимепиридті қолдануы туралы ақпарат жоқ. Клиникаға дейінгі зерттеулер глимепиридтің фармакологиялық әсерімен (гипогликемия) байланысты болатын репродуктивтік уыттылықтың болуын көрсетті Сондықтан глимепиридті жүктілік кезінде қолдануға болмайды. Жүктілік кезінде немесе жоспарланған жүктілік кезінде глимепиридпен емдеуді тоқтату керек, ал әйелді мүмкіндігінше тезірек инсулинотерапияға ауыстыру керек. |
Емізу
| Сульфонилмочевиналардың басқа туындылары адамның ана сүтіне бөлінуге қабілетті болғандықтан, сондай-ақ еметін нәрестелерде гипогликемияның даму қаупін ескере отырып, глимепиридпен емдеу кезінде баланы емізуден бас тарту ұсынылады. |
Жағымсыз әсерлері
| Сирек - тромбоцитопения, лейкопения, гранулоцитопения, агранулоцитоз, эритроцитопения, гемолиздік анемия және панцитопения, әдетте, препаратты қабылдауды тоқтатқан кезде қайтымды - гипогликемия. Гипогликемиялық реакциялар, негізінен препаратты қабылдағаннан кейін көп ұзамай, ауыр болуы мүмкін және оларды оңай тоқтату мүмкін емес. Мұндай реакциялардың пайда болуы гипогликемиялық емнің басқа түрлеріндегідей, тамақтану ерекшеліктері және препараттың дозасы сияқты бірқатар жеке факторларға байланысты - дисгевзия - алопеция - салмақтың артуы Өте сирек - лейкоцитокластты васкулит, диспноэ, артериялық қысымның төмендеуі және кейде анафилаксиялық шокпен өмірге қауіп төндіретін жағдайларға дейін үдеуі мүмкін, аса жоғары сезімталдықтың орташа айқын білінетін реакциялары - жүрек айнуы, құсу, диарея, іштің кебуін сезіну, іштегі жайсыздық, іштің ауыруы, сирек жағдайларда емдеуді тоқтатуға алып келеді - бауырдың қалыптан тыс функциясы (мысалы, холестаз және сарғаю), гепатит және бауыр жеткіліксіздігі - қандағы натрий концентрациясының төмендеуі Белгісіз - тромбоциттер саны 10 000/мкл-ден кем ауыр тромбоцитопения және тромбоцитопениялық пурпура - сульфонилмочевинаның басқа туындыларымен, сульфаниламидті препараттармен немесе ұқсас заттармен айқаспалы аллергиялық реакциялар дамуы мүмкін - көрудің уақытша бұзылуы, әсіресе емдеудің басында, глюкоза деңгейінің өзгеруіне байланысты байқалуы мүмкін - бауыр ферменттері деңгейінің жоғарылауы - тері тарапынан қышыну, бөртпе, есекжем және фотосезімталдық түріндегі аса жоғары сезімталдық реакциялары туындауы мүмкін |
Көрсеткіштері, қолдану тәсілі мен дозалары
| Доза қан мен несепте белгіленген глюкоза концентрациясының нәтижелері бойынша анықталады. Бастапқы доза тәулігіне 1 рет 1 мг глимепиридті құрайды. Қажетті бақылауға қол жеткізген кезде осы доза демеуші емдеу үшін қолданылуы тиіс. Әр түрлі дозалау режимдері үшін тиісті дозалар бар. Жеткіліксіз бақылау кезінде кезең-кезеңмен, кезеңдер арасындағы 1-2 апта аралықпен гликемиялық бақылау көрсеткіштеріне сүйене отырып, дозаны тәулігіне 2, 3 немесе 4 мг глимепиридке дейін арттыру қажет. Тек ерекше жағдайларда, тәулігіне 4 мг глимепиридтен артық доза жақсы нәтиже береді. Ұсынылатын ең жоғары доза тәулігіне 6 мг глимепирид құрайды. Ауруы метформиннің ең жоғары тәуліктік дозаларының көмегімен жеткіліксіз бақыланатын пациенттерге глимепиридпен қатар емдеуді бастауға болады. Метформин дозасын сақтай отырып, глимепиридпен емдеуді метаболизмдік бақылаудың қажетті деңгейіне байланысты ең жоғары тәуліктік дозаға дейін кейіннен титрлей отырып, ең төменгі дозадан бастаған жөн. Біріктірілген ем қатаң медициналық бақылауда басталуы керек. Глимепирид препаратын ең жоғары тәуліктік дозада пайдалану кезінде бақылаудың жеткілікті деңгейіне қол жеткізілмеген пациенттерге, қажет болған жағдайда, қатарлас инсулинотерапия тағайындалуы мүмкін. Глимепиридтің қолданылатын дозасын сақтай отырып, инсулинотерапияны метаболизмдік бақылаудың қажетті деңгейіне байланысты оны кейіннен арттыра отырып, төмен дозадан бастаған жөн. Мұндай біріктірілген емді тек дәрігердің мұқият қадағалауымен бастау керек. Әдетте глимепиридтің бір реттік тәуліктік дозасы жеткілікті. Глимепиридтің тәуліктік дозасын тікелей құнарлы таңғы асқа дейін немесе таңғы ас кезінде, ал егер таңғы асты өткізіп алса, онда тікелей алғашқы негізгі тамақтануға дейін немесе тамақтану кезінде қабылдау ұсынылады. Егер пациент дозаны қабылдауды ұмытып кетсе, оны келесі дозаны жоғарылату арқылы өтеуге болмайды. Егер тәулігіне бір рет 1 мг глимепирид қабылдау аясында пациентте гипогликемиялық реакция дамыса, бұл ауруды бақылау үшін осы пациентке тек тиісті диета жеткілікті болуы мүмкін екендігін көрсетеді. Емдеу барысында инсулинге сезімталдықтың жоғарылауымен қатар жүретін қант диабетін бақылау жақсарған сайын глимепиридке қажеттілік төмендеуі мүмкін. Сондықтан, гипогликемияны болдырмау үшін дозаны уақтылы азайту немесе мұндай жағдайларда емді тоқтату қажеттілігі туралы есте ұстаған жөн. Дене салмағының немесе өмір салтының өзгеруі, сондай - ақ гипо- немесе гипергликемия даму қаупінің жоғарылауына ықпал ететін басқа факторлар жағдайында дозаны түзету қажет болуы мүмкін. Басқа пероральді гипогликемиялық дәрілерден Глимепирид препаратына ауысу Жалпы басқа пероральді гипогликемиялық дәрілерден Глимепирид препаратына ауысуға жол беріледі. Препаратқа ауысу кезінде Глимепирид алдыңғы дәрілік препараттың дозасын және жартылай шығарылу кезеңін ескеру қажет. Кейбір жағдайларда, атап айтқанда, жартылай шығарылу кезеңі ұзақ (мысалы, хлорпропамид) диабетке қарсы дәрілерді қабылдау кезінде гипогликемиялық реакциялардың аддитивті әсеріне негізделген қауіпті барынша азайту мақсатында ұзақтығы бірнеше күн болатын шайылу кезеңі ұсынылады. Ұсынылатын бастапқы доза тәулігіне 1 мг глимепиридті құрайды. Реакцияға байланысты жоғарыда сипатталғандай глимепирид дозасын кезең-кезеңмен арттыру көзделуі мүмкін. Инсулиннен Глимепирид ауысу Ерекше жағдайларда, 2 типті қант диабетіне шалдыққан пациенттер инсулинмен емделсе, Глимепирид препаратымен емдеуге ауысу көрсетілуі мүмкін. Мұндай ауысу мұқият медициналық бақылауда жүргізілуі керек. |
Балаларда қолданылуы
| 8 жасқа дейінгі балаларда Глимепирид препаратының қауіпсіздігі мен тиімділігі анықталмаған. 8 жастан 17 жасқа дейінгі балаларда глимепиридті монотерапия түрінде қолдану туралы деректер шектеулі. Қазіргі уақытта препаратты балаларда қолданудың қауіпсіздігі мен тиімділігі туралы мәліметтер жеткіліксіз, сондықтан мұндай қолдану ұсынылмайды. |