Ситаглиптин (Sitagliptin)

Қолдану көрсеткіштері

Ситаглиптин препараты 2-типті қант диабеті бар ересек пациенттерде гликемияны бақылауды жақсарту үшін көрсетілген.
Монотерапия
-Гликемияны тек диетамен немесе дене жүктемесімен талапқа сай бақылауға қол жеткізілмеген, сондай-ақ қарсы көрсетілімдердің немесе жақпаушылықтың болуына байланысты метформинді қолдануға болмайтын пациенттерге көрсетілген.
Екі компонентті пероральді ем, біріктірілімде:
- метформинмен, диета, дене жүктемесі және тек метформинді қолдану гликемияны талапқа сай бақылауды қамтамасыз етпегенде;
- сульфонилмочевинамен, диета, дене жүктемесілер және тек сульфонилмочевинаны барынша көтерімді дозада қолдану гликемияны талапқа сай бақылауды қамтамасыз етпегенде және қарсы көрсетілімдер немесе жақпаушылық себебінен метформинді қолдану көрсетілмеген кезде;
- PPARγ агонистімен (яғни тиазолидиндионмен), PPARγ агонистін қолдану орынды болған кезде және тек PPARγ агонистін диета мен дене жүктемесімен қолдану гликемияны талапқа сай бақылауды қамтамасыз етпеген кезде.
Үшкомпонентті пероральді ем, біріктірілімде:
- сульфонилмочевинамен және метформинмен, диета және дене жүктемелері, оған қоса осы препараттармен екі компонентті емдеу гликемияны талапқа сай бақылауды қамтамасыз етпегенде;
- PPARγ агонисті және метформинмен, PPARγ агонистін қолдану орынды болған кезде және диета және дене жүктемесі, сондай-ақ осы препараттармен екі компонентті терапия гликемияны талапқа сай бақылауды қамтамасыз етпеген кезде.
Ситаглиптин препараты диета мен дене жүктемесі плюс инсулиннің тұрақты дозасы гликемияны талапқа сай бақылауды қамтамасыз етпеген кезде инсулинге қосымша (метформинмен/онсыз) ретінде де көрсетілген.

Клинические протоколы:

Сахарный диабет 2 типа

Қарсы көрсеткіштері

белсенді затқа немесе препараттың қосымша заттарының кез келгеніне аса жоғары сезімталдық.

Қауіпсіздік шаралары

Жедел панкреатит
Дипептидилпептидаза-4 (ДПП-4) тежегіштерін қолдану жедел панкреатиттің даму қаупімен байланысты. Пациенттерге жедел панкреатитке тән симптомдар туралы хабарлау керек: іштің басылмай, қатты ауыруы. Панкреатиттің клиникалық көріністері ситаглиптин қабылдауды тоқтатқаннан кейін басылды (демеуші еммен немесе онсыз), некроздаушы немесе геморрагиялық панкреатит және/немесе өлім жағдайлары туралы өте сирек хабарланды. Панкреатитке күдік туындаған жағдайда Ситаглиптин препаратын және басқа да ықтимал қауіпті дәрілік препараттарды қабылдауды тоқтату қажет; егер жедел панкреатит расталса, Ситаглиптин препаратын қабылдауды қайта бастауға болмайды. Анамнезінде панкреатиті бар пациенттерге препаратты қолданғанда сақтық таныту керек.
Гипергликемияға қарсы басқа препараттармен біріктіріп қолданған кездегі гипогликемия
Ситаглиптиннің клиникалық зерттеулерінің деректері бойынша монотерапия және гипогликемия тудырмайтын препараттармен біріктірілген ем кезінде гипогликемияның туындау жиілігі (яғни метформин және PPARγ агонисті (тиазолидиндион) плацебо тобындағы гипогликемияның даму жиілігімен салыстырылды.
Гипогликемия ситаглиптинді инсулинмен немесе сульфонилмочевинмен біріктіріп қолданғанда байқалды. Сондықтан сульфонилмочевина немесе инсулинмен индукцияланған гипогликемияның даму қаупін төмендету үшін осы препараттардың дозасын төмендету туралы мәселені қарастыруға болады.
Бүйрек жеткіліксіздігі
Ситаглиптин бүйрекпен шығарылады. Бүйрек функциясы қалыпты пациенттермен салыстырылатын ситаглиптиннің плазмалық концентрациясына қол жеткізу үшін ШСЖ < 45 мл/мин пациенттерде препаратты төмендетілген дозада, сондай-ақ гемодиализ немесе перитонеальді диализ жүргізуді талап ететін аурудың терминалдық сатысы бар пациенттерде қолдану ұсынылған.
Ситаглиптин препаратын басқа диабетке қарсы препараттармен біріктіріп тағайындаған кезде бүйрек функциясы бұзылған пациенттерге осындай қолдану жағдайларын талдау керек.
Аса жоғары сезімталдық реакциялары
Ситаглиптин қабылдаған пациенттерде аса жоғары сезімталдықтың елеулі реакциялары анықталды. Бұл реакцияларға анафилаксия, ангионевроздық ісіну және Стивенс-Джонсон синдромын қоса, терінің эксфолиативті аурулары кірді. Аталған реакциялар ем басталғаннан кейінгі алғашқы 3 ай ішінде, ал кейбір жағдайларда бірінші дозаны қабылдағаннан кейін пайда болды. Аса жоғары сезімталдық реакциясына күдік туған жағдайда, Ситаглиптин препаратын қабылдауды дереу тоқтату керек. Бұл құбылыстың басқа ықтимал себептерін бағалау және қант диабетін балама емдеуді бастау керек.
Буллезді пемфигоид
Маркетингтен кейінгі кезеңде ситаглиптинді қоса, ДПП-4 тежегіштерімен ем алатын пациенттерде буллезді пемфигоид жағдайлары туралы хабарланды. Буллезді пемфигоидқа күдік туған жағдайда Ситаглиптин препаратын қабылдауды тоқтату керек.
Натрий
Бұл препараттың 1 таблеткасында 1 ммоль аз натрий (23 мг) бар, яғни іс жүзінде натрий жоқ.

Дәрілік заттармен өзара әрекеттесуі

Басқа дәрілік препараттардың ситаглиптинге әсері
Дәрілік препараттарды бірге қолданған кезде клиникалық маңызды өзара әрекеттесу қаупі төмен болып табылады.
In vitro зерттеулері ситаглиптиннің ішінара метаболизмі үшін негізгі жауапты фермент CYP2C8 қатысуымен CYP3A4 екенін көрсетті. Бүйрек функциясы қалыпты пациенттерде ситаглиптин метаболизмінде CYP3A4 рөлі елеусіз. CYP3A4 изоферменті бүйректің ауыр жеткіліксіздігі немесе бүйректің созылмалы ауруының (БСА) терминалдық сатысы бар пациенттерде ситаглиптинді шығаруда анағұрлым маңызды рөл атқаруы мүмкін. Осыған байланысты CYP3A4 күшті тежегіштері (кетоконазол, итраконазол, ритонавир, кларитромицин) бүйректің ауыр жеткіліксіздігі немесе БСА терминалдық сатысы бар пациенттерде ситаглиптиннің фармакокинетикасына әсер етуі мүмкін. Бүйрек функциясының бұзылуы кезіндегі күшті CYP3A4 тежегіштерінің әсері клиникалық зерттеуде зерттелген жоқ.
In vitro тасымалдауды зерттеу ситаглиптиннің р-гликопротеин мен органикалық анионды тасымалдаушы-3 (OAТ-3) субстраты екенін көрсетті. ОАТ-3 байланысты ситаглиптиннің тасымалы пробенецидпен in vitro басылды, дегенмен клиникалық маңызды өзара әрекеттесу қаупі төмен деп саналады. ОАТ-3 тежегіштерін бір мезгілде қолдану in vivo бағаланбаған.
Метформин: метформинді тәулігіне 2 рет 1000 мг дозада бірнеше рет қабылдау ситаглиптинмен біріктірілімде тәулігіне 2 рет 50 мг дозада 2 типті қант диабеті бар пациенттерде ситаглиптиннің фармакокинетикасына айтарлықтай әсер еткен жоқ.
Циклоспорин: ситаглиптиннің фармакокинетикасына p-гликопротеиннің қуатты тежегіші циклоспориннің әсерін бағалау үшін зерттеу жүргізілді. Ситаглиптинді 100 мг бір реттік дозада пероральді және циклоспоринді 600 мг бір реттік дозада пероральді қолданғанда ситаглиптиннің AUC және Cmax көрсеткіштері тиісінше шамамен 29% және 68% - ға жоғарылады. Ситаглиптин фармакокинетикасындағы бұл өзгерістер клиникалық тұрғыдан маңызды болып саналған жоқ. Ситаглиптиннің бүйрек клиренсі айтарлықтай өзгерген жоқ. Сондықтан p-гликопротеиннің басқа тежегіштерімен елеулі өзара әрекеттесулер күтілмейді.
Ситаглиптиннің басқа дәрілік препараттарға әсері
Дигоксин: ситаглиптин қан плазмасындағы дигоксиннің концентрациясына шамалы әсер етеді. 10 күн бойы күн сайын 100 мг ситаглиптинмен бір мезгілде 0,25 мг дигоксинді қолданғаннан кейін қан плазмасындағы дигоксиннің AUС көрсеткіші орта есеппен 11%-ға, ал қан плазмасындағы Cmax - орта есеппен 18%-ға жоғарылады. Дигоксиннің дозасын түзетудің қажеті жоқ. Алайда, ситаглиптин мен дигоксинді бір мезгілде қолданған кезде дигоксиннің уыттылығына қатысты қаупі бар пациенттерді бақылау керек.
In vitro деректері ситаглиптиннің CYP450 изоферменттерін тежемейтінін және индукцияламайтынын көрсетеді. Зерттеулерде ситаглиптин метформиннің, глибуридтің, симвастатиннің, росиглитазонның, варфариннің және пероральді контрацептивтердің фармакокинетикасына айтарлықтай әсер етпеді, бұл in vivo CYP3A4, CYP2C8, CYP2C9 субстраттарымен және органикалық катиондарды тасымалдаушымен өзара әрекеттесуге төмен бейімділікті көрсетеді. Ситаглиптин in vivo р-гликопротеинінің әлсіз тежегіші болуы мүмкін.

Бүйрек жеткіліксіздігі

Ситаглиптин препаратын басқа диабетке қарсы препараттармен біріктіріп тағайындаған кезде бүйрек функциясы бұзылған пациенттерге осындай қолдану жағдайларын талдау керек.
Бүйрек функциясының ауырлығы жеңіл дәрежеде бұзылған (ШСЖ 60 мл/мин бастап < 90 мл/мин дейін) пациенттер үшін препараттың дозасын түзетудің қажеті жоқ.
Бүйрек функциясының ауырлығы орташа дәрежеде бұзылған (ШСЖ 45 мл/мин-ден < 60 мл/мин-ге дейін) пациенттер үшін препараттың дозасын түзетудің қажеті жоқ.
Бүйрек функциясының ауырлығы орташа дәрежеде бұзылған (ШСЖ 30 мл/мин-ден < 45 мл/мин-ге дейін) пациенттер үшін Ситаглиптин препаратының дозасы тәулігіне 1 рет 50 мг құрайды.
Гемодиализ немесе перитониалдық диализ жүргізілетін пациенттерді қоса алғанда, бүйрек функциясы ауыр дәрежеде бұзылған (ШСЖ 15 мл/мин-ден < 30 мл/мин-ге дейін) немесе бүйрек ауруының терминалдық сатысы бар (ШСЖ < 15 мл/мин) пациенттер үшін Ситаглиптин препаратының дозасы тәулігіне 1 рет 25 мг құрайды. Препаратты диализді жүргізу уақытына қарамастан қабылдауға болады.
Дозаны түзету бүйрек функциясына байланысты болғандықтан, Ситаглиптин препаратын қолдануды бастамас бұрын және мезгіл-мезгіл және одан әрі бүйрек функциясын бағалау керек.

Бауыр жеткіліксіздігі

Бауыр функциясы ауырлығы жеңіл және орташа дәрежеде бұзылған пациенттерде Ситаглиптин препаратының дозасын түзету талап етілмейді. Препаратты қолдану бауыр функциясы ауыр дәрежеде бұзылған пациенттерде зерттелмеген (сақтандыру шараларын сақтау керек).

Жүктілік

Деректердің болмауына байланысты препаратты жүктілік кезінде қолдану ұсынылмайды.

Емізу

Ситаглиптиннің емшек сүтімен бөлінетіні белгісіз. Жануарларға жүргізілген зерттеулер ситаглиптиннің сүтке енетінін көрсетті. Бала емізу кезінде Ситаглиптин препаратын қолдануға болмайды.

Жағымсыз әсерлері

Жиі
- гипогликемия
- бас ауыруы
Жиі емес
- бас айналу
- іш қату
- қышыну
Сирек
- тромбоцитопения
Белгісіз
- аса жоғары сезімталдық реакциялары, оның ішінде анафилаксия
- өкпенің интерстициялық ауруы
- құсу, жедел панкреатит, өлімге әкелетін және өлімге әкелмейтін геморрагиялық және некроздайтын панкреатит
- ангионевроздық ісіну, бөртпе, есекжем, тері васкулиті, терінің эксфолиативтік аурулары (Стивенс-Джонсон синдромын қоса), буллездік пемфигоид
- артралгия, миалгия, арқаның ауыруы, артропатия
- бүйрек функциясының бұзылуы, бүйректің жедел жеткіліксіздігі.

Көрсеткіштері, қолдану тәсілі мен дозалары

Ұсынылатын доза тәулігіне 1 рет 100 мг құрайды ішке.
Ситаглиптин препаратын метформинмен және/немесе PPARγ агонистімен біріктіріп қолданған кезде метформинді және/немесе PPARγ агонистін дозалау режимі осы дәрілік препараттар үшін ұсынылған дозаларға сүйене отырып таңдалуы тиіс.
Ситаглиптин препаратын сульфонилмочевина туындыларымен немесе инсулинмен біріктіріп қолданғанда сульфонилмочевина туындысының немесе инсулиннің дәстүрлі ұсынылатын дозасын гипогликемия қаупін төмендету үшін азайту ұсынылады.
Препаратты тамақпен бірге немесе онсыз қабылдауға болады.

Балаларда қолданылуы

Ситаглиптинді тиімділігі жеткіліксіз болғандықтан балалар мен 10-17 жас аралығындағы жасөспірімдерге қолдануға болмайды. Ситаглиптин 10 жасқа дейінгі балаларда зерттелмеген.

Бөлімді таңдау

A10BH01 Ситаглиптин (Sitagliptin)