J01XD01 Метронидазол¹ (Metronidazole)
Қолдану көрсеткіштері
Әйелдердегі (вагинит және уретрит) және ерлердегі (уретрит) трихомониаз; лямблиоз; амебалы дизентерия; препаратқа сезімтал микроағзалардан туындаған анаэробты инфекциялар; біріктірілген ем құрамындағы ауыр аралас аэробты-анаэробты инфекциялар; хирургиялық араласулар кезіндегі (әсіресе іш қуысы, несеп шығару жолдары ағзаларына) анаэробты инфекциялардың алдын алу.Амоксициллинмен біріктірілімінде: асқыну фазасындағы Helicobacter pylori-мен байланысқан асқазан және он екі елі ішектің ойық жара ауруы.Ерітіндіде: сепсис, бактериемия, перитонит, бас миының абсцессі, абсцедирленген пневмония, остеомиелит, босанудан кейінгі сепсис, кіші жамбас абсцессі, эндометрит, операциядан кейінгі жаралардың қабынуы, анаэробты бактериялар, әсіресе Bacteroides және Streptococci түрлерінен туындаған операциядан кейінгі инфекциялардың алдын алу.
Қарсы көрсеткіштері
Имидазолға аса жоғары сезімталдық; орталық жүйке жүйесінің органикалық зақымдануы (соның ішінде эпилепсия); қан түзілудің бұзылуы, лейкопения (соның ішінде анамнезінде); алкогольмен немесе дисульфираммен біріктірілімде қабылдау.
Қауіпсіздік шаралары
18 жасқа дейінгі пациенттерге амоксициллинмен біріктірілімінде қолданбау. Ұзақ емдеу кезінде қан көріністерін бақылау керек. Емдеуді жалғастыру лейкопения кезіндегі инфекциялық үдерістің даму қаупіне байланысты. Атаксия, бас айналуының пайда болуы және неврологиялық статустың кез келген басқа да нашарлауы емді тоқтатуды қажет етеді. Трепонемаларды қимылсыз қалдырады және Нельсонның жалған оң тестісіне алып келеді. Әйелдердегі трихомониазда етеккір кезінде емдеу тоқтатылмайды. Трихомониазды емдегеннен соң, етеккірден бұрын және кейін кезекті 3 айналым аралығында бақылау сынамаларын жүргізу керек. Лямблиозды емдегеннен кейін, егер симптомдары сақталса, 3-4 аптадан кейін бірнеше күн аралықпен нәжістің 3 талдауын жүргізу (инвазиядан туындаған, кейбір сәтті емделген науқастардағы лактозаны көтере алмаушылық, лямблиоз симптомдарын еске түсіре отырып, бірнеше апта немесе ай бойы сақталуы мүмкін). Көлік құралын немесе басқа да қауіптілігі ықтимал механизмдерді басқарудан бас тарту.Маңызды! Толық ақпарат алу үшін дәрілік препараттың қолданылуы жөніндегі нұсқаулығына жүгініңіз.
Дәрілік заттармен өзара әрекеттесуі
Пероральді антикоагулянттар - пероральді антикоагулянттар әсерінің күшеюі.Ферменттер индукторлары (фенитоин, фенобарбитал) - метронидазол шығарылуының жылдамдауы, фенитоин клиренсінің артуымен бірге қан плазмасында оның концентрациясының төмендеуі.Ферменттер тежегіштері (циметидин) - метронидазол клиренсінің төмендеуі, жартылай шығарылу уақытының ұзаруы.Алкоголь - дисульфирам тәрізді реакциялар (іштегі ұстама тәрізді ауырулар, жүрек айнуы, құсу, бас ауыруы, терінің қызаруы).Дисульфирам - психотикалық жағдай, сананың шатасуы.Литий препараттары - емдеу кезінде литий препаратының дозасын төмендету немесе оны қолдануды тоқтату керек.Циклоспорин - қан плазмасында циклоспорин концентрациясының жоғарылауы.5-фторурацил - 5-фторурацил клиренсінің төмендеуі, оның уыттылығының артуы.Препарат зертханалық зерттеулердегі АЛТ, АСТ, лактатдегидрогеназа, глюкоза-гексокиназа нәтижелерін және триглицеридтер концентрациясын бұрмалауы мүмкін.Маңызды! Мұнда дәрілік өзара әрекеттесулердің қысқаша сипаттамасы берілген. Толық ақпарат алу үшін дәрілік препараттың қолданылуы жөніндегі нұсқаулығына жүгініңіз.
Бүйрек жеткіліксіздігі
Креатинин клиренсі минутына 10 мл кем болғанда тәуліктік дозаны 2 есе азайту. К/і енгізу кезінде дозасын түзету талап етілмейді.
Бауыр жеткіліксіздігі
Сақтықпен қолдану. К/і енгізу кезінде бауыр энцефалопатиясы бар пациенттерде препарат көп мөлшерде жинақталуы мүмкін, ал қан плазмасындағы метронидазолдың жоғары концентрациялары энцефалопатия тудыруы мүмкін. Мұндай пациенттерде тәуліктік дозаны ⅓ дейін төмендету керек.
Жүктілік
Қолданбау! Плаценталық бөгет арқылы өтеді, жүктіліктің бірінші триместрінде қарсы көрсетілген. Жүктіліктің II және III триместрінде препаратты анасы үшін күтілетін пайда ұрық үшін ықтимал қауіптен асатын жағдайларда қолдануға болады (к/і енгізу кезінде).
Емізу
Бала емізу кезеңінде қарсы көрсетілген. Қан плазмасында препарат деңгейімен салыстырмалы концентрацияға жете отырып, ана сүтімен бөлінеді. Қажет болған жағдайда, емдеу кезінде бала емізуді тоқтату (к/і енгізу кезінде).
Жағымсыз әсерлері
АІЖ бұзылыстары (диарея, тәбеттің төмендеуі, жүрек айнуы, құсу, ішек шаншуы, іштің қатуы, «металлдық» дәм тату және ауыздың құрғауы, глоссит, стоматит, панкреатит). ОЖЖ бұзылыстары (бас ауыруы, бас айналуы, әлсіздік, ұйқының бұзылуы, синкопальді жағдай, сананың бұзылуы, жоғары қозғыштық, сананың шатасуы, депрессия, құрысулар, елестеу, шеткергі нейропатия, энцефалопатия, мишықтық синдром). Көрудің бұзылуы (диплопия, жақыннан көргіштік, жарықтан қорқу). Естудің бұзылуы (құлақтағы шу, естудің жоғалуы). Бүйрек қызметінің бұзылуы (дизурия, цистит, полиурия, несептің ұсталмауы, несептің қызыл-қоңыр түске боялуы). Аллергиялық реакциялар (есекжем, тері бөртпесі, тері гиперемиясы, ангионевротикалық ісіну, фотодерматит, анафилактикалық шок). Бұлшықет-буындар ауыруы (миалгия, артралгия). Кандидоздар, суперинфекциялар. Бауыр қызметінің бұзылуы (бауыр сынамасының функционалды қайтымды ауытқулары, холестатикалық гепатит). Электрокардиограммадағы Т тісшесінің жайпақталуы.Маңызды! Мұнда жанама әсерлердің қысқаша сипаттамасы берілген. Толық ақпарат алу үшін дәрілік препараттың қолданылуы жөніндегі нұсқаулығына жүгініңіз.
Балаларда қолданылуы
Ішке, тамақпен бірге немесе кейін (немесе сүтпен ішу), шайнамай. Амебиаз кезінде тәулігіне 30-40 мг/кг 3 рет қабылдау 7 күн бойы. Лямблиоз кезінде 5 күн бойы - 6 жастан 10 жасқа дейінгі балалар 0,375 г және 11 жастан 15 жасқа дейінгі балалар 0,5 г, әрбір 8 немесе 12 сағат сайын. Анаэробты инфекциялар кезінде тәулігіне 20-30 мг/кг. Көктамыр ішіне, инфекцияның ауыр ағымы кезінде, сондай-ақ препаратты ішке қабылдау мүмкін болмаған жағдайда. Препаратты енгізу жылдамдығы минутына 5 мл артық емес. Анаэробты бактериялармен туындаған инфекциялардың алдын алу (әсіресе жиек ішекке және тік ішекке жасалған хирургиялық араласулар кезінде немесе гинекологиялық операцияларда): 12 жастан асқан балаларға: пероральді қабылдауға өткенге дейін әрбір 8 сағат сайын 500 мг. 12 жасқа дейінгі балаларға: операцияға дейін 1-2 сағат бұрын бірреттік, тәулігіне 20-30 мг/кг. 40 аптадан кем гестация мерзіміндегі жаңадан туылған сәбилерге: операцияға дейін бірреттік, тәулігіне 10 мг/кг. Алдын алу мақсатында хирургиялық араласулардан кейін 12 сағаттан кеш емес енгізу. Анаэробты бактериялармен туындаған инфекцияларды емдеу: 12 жастан асқан балаларға: әрбір 8 сағат сайын 500 мг 7 күн бойы, ауыр анаэробты инфекциялар кезінде 2-3 аптаға дейін. 8 аптадан асқан 12 жасқа дейінгі балаларға: әрбір 8 сағат сайын бөлінген 7,5 мг/кг немесе бір реттік түрде дене салмағына байланысты тәулігіне 20-30 мг/кг. Инфекцияның ауырлығына байланысты тәуліктік дозаны 40 мг/кг дейін жоғарылатуға болады. 8 аптаға дейінгі емшектегі балаларға: бірреттік доза ретінде тәулігіне 15 мг/кг немесе әр 12 сағат сайын 7,5 мг/кг. Анаэробты инфекциялар (7 күн бойы, немесе Clostridium difficile туындаған инфекциялар кезінде 10-14 күн бойы), ішке, әрбір 8 сағат сайын 400 мг немесе әрбір 8 сағат сайын 500 мг. 1 айдан 2 айға дейінгі балаларға әрбір 12 сағат сайын 7,5 мг/кг, 2 айдан 12 жасқа дейін әрбір 8 сағат сайын (ең жоғарғы 400 мг) 7,5 мг/кг. Көктамыр ішіне инфузия жолымен 20 минут бойы, әрбір 8 сағат сайын 500 мг; 1 айдан 2 айға дейінгі балаларға 15 мг/кг бірреттік доза, содан кейін әрбір 8 сағат сайын 7,5 мг/кг; 2 айдан 18 жасқа дейінгі балаларға әрбір 8 сағат сайын 7,5 мг/кг (жоғары доза 500 мг). Амоксициллинмен бірге 6 жастан кіші және 18 жасқа дейінгі балаларда тиімділігі мен қауіпсіздігі анықталмаған, препаратты қабылдау жөнінде ұсынымдары жоқ.Препаратты тағайындауда және дозасын таңдағанда емдеудің ұлттық стандарттарына, арнайы емдеу мекемелерінің емдеу хаттамаларына, сонымен қатар қолданылуы жөніндегі нұсқаулығына жүгініңіз.